Rozbite imperium

Opis fizyczny:   a4, str. 166 Oprawa:   okładka miękka I Wojna Światowa w zbiorowej pamięci wielu narodów Europy Środkowo-Wschodniej zapisała się inaczej, niż w historiografii zachodniej. Oprócz przerażenia grozą wojny, straconym pokoleniem oraz nowymi technologiami pozwalającymi uśmiercać żołnierzy na przemysłową skalę, Wielka Wojna przyniosła regionowi znaczące przemiany geopolityczne, pozwalające wielu narodom odzyskać niepodległość lub w niektórych przypadkach stworzyć po raz pierwszy niepodległe państwo. Rozpad wielonarodowych imperiów, Austro-Węgier oraz Cesarstwa Rosyjskiego, zaowocował powstaniem organizmów, które są dzisiaj punktem odniesienia w budowaniu tożsamości historycznej współczesnych państw należących do Unii Europejskiej oraz Partnerstwa Wschodniego, (między innymi Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Ukraina, Białoruś) jak i narodów oraz grup etnicznych, nie posiadających dzisiaj własnych państw (min. Tatarzy Krymscy, Hucułowie). Wiele z tych państw, w szczególności położonych na wschodzie, istniało jedynie przez kilka lat, zanim zostały podbite przez sowiecką Rosję, jednak pamięć o nich nadal jest źródłem dumy i poczucia niezależności ich spadkobierców. Pozostałe w większości zostały zagrabione po zakończeniu II wojny światowej przez ZSRR lub zostały państwami satelickimi, tracąc faktyczną niezawisłość oraz możliwość swobodnego kształtowania swojego prawa, kultury i społeczeństwa. Mimo tak krótkiego czasu, wiele z tych państw dokonało wyjątkowych osiągnięć w dziedzinie budowania społeczeństwa, pozycji międzynarodowej lub w sferze wojskowej. Wiele państw Europy Środkowo-Wschodniej bardzo wcześnie wytworzyło regulacje prawne chroniące mniejszości etniczne, religijne i narodowe, wcześniej niż państwa zachodnie przyznało pełnię praw obywatelskich kobietom, wytworzyło nowoczesne modele edukacji społeczeństwa czy wspierania swoich obywateli. Powstały też wtedy pierwsze koncepcje regionalnych wspólnot międzynarodowych w obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. Godne uwagi są też wyzwania przed którymi stały nowopowstałe państwa - unifikacja prawa i administracji na różnorodnych etnicznie i kulturowo terenach, konflikty zbrojne ze spadkobiercami rozbitych imperiów czy sama droga do utworzenia wolnego państwa, często trwająca wiele lat. Pamięć o tych osiągnięciach oraz przywrócenie wynikającej z nich dumy są niezwykle ważne, gdyż mogą stanowić lekarstwo na powszechny w Europie Wschodniej kompleks niższości wobec Zachodu oraz wskazać, jak wielki potencjał państwotwórczy tkwi w opisywanych narodach.Wiele z tych narodów, dzięki drugiemu rozpadowi imperium - Związku Sowieckiego - ma dzisiaj ponownie własne państwa. Świętując więc wspólne stulecie wybicia się na niepodległość po I Wojnie Światowej, zapraszamy do lektury tekstów opisujących drogi do niepodległości oraz wspólnotę losów Polski, Gruzji, Ukrainy, Białorusi i innych państw powstałych po tym geopolitycznym trzęsieniu ziemi. Niniejsza publikacja zawiera część wystąpień, które miały miejsce podczas realizacji projektu "Rozbite Imperium", zrealizowanego przez Fundację Niepodległościową przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznym Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach projektu zorganizowano cykl konferencji i debat w Polsce, Gruzji i na Ukrainie, zapraszając do współpracy polityków, dyplomatów, historyków oraz świadków historii.Najważniejsze wydarzenia zrealizowane w ramach projektu to:Konferencja w Ukraińskiej Akademii Nauki w Kijowie, 23-24 września 2017Konferencja w ambasadzie Rzeczypospoliej Polskiej w Tblisi 13-14 października 2017,Konferencja w Sejmie RP w Warszawie w dniach 25-26 listopada 2017Za zaangażowanie w projekt chcemy podziękować organizacjom oraz osobom, które umożliwiły jego realizację z tak dużym rozmachem, w szczególności:Ministerstwu Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej PolskiejSejmowi Rzeczypospolitej PolskiejUkraińskiej Akademii NaukInstytutowi Polskiemu w KijowieCentrum Prawa Polskiego w KijowieAmbasadzie RP w TblisiMuzeum Ikon w WarszawieTowarzystwu Pamięci i pomocy ofiarom politycznych represji w Gruzji "Memoriał"Związkowi Kulturalno-Oświatowemu Polaków w Gruzji "Polonia"Instytutowi Prawa Wschodniego Im. Gabriela Szerszeniewiczaoraz innym podmiotom, które pomogły nam w realizacji naszego zadania.Dziękujemy wszystkim prelegentom, autorom tekstów i gościom konferencji, ze szczególnym uzględnieniem Pani Poseł Małgorzaty Gosiewskiej, która objęła patronatem Konferencję w Warszawie, Ambasadora Rzeczypospolitej w Gruzji, Mariusza Maszkiewicza, oraz Isy Gambara, byłego Prezydenta Republiki Azerbejżdzanu.Dziękujemy także osobom, które zaangażowały się w realizację projektu na wielu jego etapach, pozwalając mu przybrać ostateczną formę: Jadwidze Chmielewskiej i Piotrowi Hlebowiczowi z Solidarności Walczącej, których znajomość regionu oraz prowadzenie paneli dyskusyjnych było nieocenioną wartością, doktorowi Mariuszowi Pateyowi z Instytut im. Romana Rybarskiego, doktorowi Eugieniuszowi Biołonożce z Ukraińskiej Akademii Nauk oraz wszystkim wolontariuszom.Marcin DybowskiPrezes Fundacji Niepodległościowej